باکتری‌ها دلیل اصلی بیماری‌های لثه، استخوان فک و بافت دهان و دندان هستند. اگر دهان بطور مناسبی تمیز نشود، باکتری‌های باقی مانده همراه با غذاها و مایعات باقیمانده، روی دندان‌ها و زیر لثه‌ها جا خوش می‌کنند. در این حالت یک لایه‌ی چسبنده که قابل دیدن نیست روی دندان‌ها و لثه‌ها شکل می‌گیرد که به نام «پلاک» دندانی شناخته می‌شود. پلاک‌های دندانیِ حاویِ باکتری (که مواد سمی تولید می‌کنند و به بافت لثه آسیب می‌رسانند)، حالت آهکی پیدا می‌کنند و در کناره‌های دندان در خط لثه، سفت می‌شوند و فقط دندانپزشک می‌تواند آنها را از دندان جدا کند. فقط 24 ساعت زمان کافی است که باکتری‌های بی‌ضرر، حالت عفونی پیدا کنند و سبب تورم لثه شوند.

بهداشتِ کم یا ناکافی دندان‌ها نیز ممکن است سبب بیماری‌های دندان شود. معاینه‌ی پزشکی دندان‌ها برای تشخیص پلاک دندانی یا عفونت باکتریایی لثه هر شش ماه یکبار ضروری است. مسواک کردن و تمیز کردن کامل دندان‌ها می‌تواند از مشکلات و بیماری‌های دهان و دندان پیشگیری کند.

خشکی دهان، یا کمبود بزاق دهان، می‌تواند سبب بیماری دهان و دندان شود. بزاق، مملو از اکسیژن است و دفاعی طبیعی در مقابل بیماری‌های دهان است. زیرا باکتری‌ها در محیطی مملو از اکسیژن رشد نمی‌کنند. خشکی دهان ممکن است به دلیل مصرف دارو، خمیر دندان‌های نامناسب، مواد مسهل، و ضعف سیستم ایمنی باشد. در صورت لزوم باید بزاق مصنوعی تجویز شود.

چون پلاک‌های دندانی 4 تا 12 ساعت بعد از مسواک زدن شروع به تشکیل شدن می‌کنند، دوباره مسواک زدن در شبانه روز یک راه حل کلیدی برای پیشگیری و کنترل بیماری‌های دهان و دندان است.
خوردن میوه‌های تازه، سبزی‌ها، شیر و ماهی، و سالی دوبار معاینه پزشکی نیز توصیه می‌شود، همچنین مسواک را باید هر سه ماه یکبار عوض کرد و از خمیر دندان‌های ضد پلاک و ملایم استفاده کرد.

منبع: دانستنی‌های پزشکی، محمد جواد واعظی، قم: نوید حکمت، چاپ اول (1396)


در این زمینه بیشتر بخوانید: